Niet elk contract dat je tekent is automatisch rechtsgeldig. Maar wanneer is een contract ongeldig? Die vraag wordt in 2025 steeds vaker gesteld, vooral bij online aankopen, tijdelijke arbeidsovereenkomsten en huurcontracten. Het is belangrijk om te weten wanneer een contract wél bindend is en wanneer je er onderuit kunt. In dit artikel leggen we duidelijk uit in welke situaties een contract ongeldig is, wat je rechten zijn en hoe je dit kunt aantonen.
Wanneer is een contract ongeldig?
Een contract is ongeldig als het niet voldoet aan de wettelijke eisen. In 2025 zijn dat nog steeds vier basisvoorwaarden:
- Beide partijen zijn wilsbekwaam (bijv. geen minderjarigen of mensen onder curatele).
- Er is sprake van vrijwilligheid; je mag niet onder druk, dwang of misleiding getekend hebben.
- Het contract heeft een toegestaan doel (geen illegale afspraken).
- Er is een wilsverklaring, dus de afspraken zijn duidelijk én bedoeld als juridisch bindend.
Ontbreekt één van deze elementen? Dan is het contract (gedeeltelijk) ongeldig en kan het worden vernietigd of nietig verklaard.
Wanneer vervalt een contract automatisch?
Een contract kan automatisch ongeldig worden verklaard als:
- Het is opgesteld onder dwang, bedreiging of bedrog
- Eén van de partijen juridisch gezien niet bevoegd was om te tekenen
- De inhoud in strijd is met de wet of openbare orde
- Er sprake is van misbruik van omstandigheden (bijvoorbeeld iemand onder druk zetten tot tekenen)
Bijvoorbeeld: je tekent een koopcontract voor een product dat juridisch verboden is. Dan is het contract automatisch nietig.
Is een mondeling contract ook ongeldig?
Nee, een mondeling contract is in principe gewoon geldig, zolang er aan de wettelijke voorwaarden is voldaan. Alleen in sommige gevallen vereist de wet een schriftelijk contract, bijvoorbeeld bij een arbeidsovereenkomst van langer dan een maand of de koop van een huis. In andere gevallen is het wel lastig te bewijzen wat precies is afgesproken, dus schriftelijk vastleggen blijft altijd verstandig.
Kun je een ongeldig contract aanvechten?
Ja, als jij denkt dat een contract ongeldig is, kun je het laten vernietigen via de rechter of laten beoordelen door een juridisch adviseur. Je moet dan aantonen dat er sprake was van bijvoorbeeld dwang, misleiding of een juridisch gebrek. Bij twijfel over geldigheid kan het Juridisch Loket of een advocaat je helpen met een beoordeling en de vervolgstappen.
Voorbeelden van ongeldige contracten
- Een 17-jarige die een lening afsluit zonder toestemming van ouders
- Een huurovereenkomst met verboden discriminatievoorwaarden
- Een arbeidscontract waarin staat dat je geen loon krijgt bij ziekte (dat is in strijd met de wet)
- Een contract waarin staat dat je afziet van wettelijke rechten, zoals het recht op bedenktijd bij online aankopen
Veelgestelde vragen
Wanneer is een contract ongeldig in Nederland?
Een contract is ongeldig als het in strijd is met de wet, onder dwang tot stand is gekomen of afgesloten is door iemand die niet bekwaam is.
Kan ik onder een ongeldig contract uitkomen?
Ja, je kunt een ongeldig contract laten vernietigen of nietig laten verklaren via de rechter of juridisch advies inwinnen.
Zijn mondelinge contracten ongeldig?
Nee, mondelinge contracten zijn in principe geldig, tenzij de wet een schriftelijk contract vereist (zoals bij een huis of langlopend arbeidscontract).
Mag je afspreken wat je wilt in een contract?
Je mag veel afspreken, maar niet alles. Afspraken die tegen de wet of goede zeden ingaan zijn ongeldig.
Wat gebeurt er als een contract deels ongeldig is?
Dan kan dat deel vernietigd worden, terwijl de rest van het contract geldig blijft (zogeheten ‘gedeeltelijke vernietiging’).