De federale regering van België verlaagt vanaf 1 januari het btw-tarief op de installatie van warmtepompen. Met deze stap wil de overheid gezinnen en bedrijven sneller laten overschakelen van gas en stookolie naar elektrische verwarming. De maatregel geldt landelijk en moet investeringen in verduurzaming aantrekkelijker maken. Sectororganisaties juichen de prikkel toe, maar waarschuwen voor knelpunten op het net en een tekort aan installateurs.
Btw op warmtepomp omlaag
Het Ministerie van Financiën (FOD Financiën) voert per 1 januari een verlaagd btw-tarief in voor de plaatsing van warmtepompen in woningen. Dat verlaagt de aanschaf- en installatiekosten en kan de terugverdientijd verkorten. Voor ondernemers die vastgoed ontwikkelen of beheren, kan dit het businesscase-risico verkleinen. Ook voor het mkb in de bouw- en installatiesector ontstaat extra vraag naar projecten.
Btw is een verbruiksbelasting over de verkoopprijs die bedrijven afdragen aan de staat. Een lager tarief werkt als een directe prijsverlaging voor de klant. Het kabinet in Brussel gebruikt het instrument om de energietransitie in de gebouwde omgeving te versnellen. De maatregel sluit aan bij bredere klimaatdoelen van de federale en regionale overheden.
De verruiming bouwt voort op bestaande steun, zoals regionale premies voor energiebesparing. In Vlaanderen blijft de Mijn VerbouwPremie beschikbaar voor warmtepompen, naast netbeheerderpremies via Fluvius. Brussel (Renolution) en Wallonië kennen vergelijkbare regelingen. Op het moment van schrijven blijven die premies naast het verlaagde btw-tarief bestaan.
“Btw is de belasting over de toegevoegde waarde. Een verlaagd tarief drukt de eindprijs en kan investeringen naar voren halen.”
Uitrol stokt door capaciteit
Netbeheerders waarschuwen dat het elektriciteitsnet gelijke tred moet houden met de groei van warmtepompen. Fluvius in Vlaanderen en Elia op hoogspanningsniveau zien stijgende piekbelastingen door elektrificatie. Huishoudens met zwaardere aansluitingen of met meerdere elektrische toepassingen kunnen tegen wachttijden aanlopen. Dat kan planning en oplevering van projecten vertragen.
De krapte op de arbeidsmarkt remt de uitrol eveneens. Installateurs melden een tekort aan gecertificeerde vakmensen voor ontwerp, plaatsing en onderhoud. Opleidingsnetwerken zoals VDAB en Syntra breiden cursussen uit, maar instroom kost tijd. Bedrijven worden daardoor vaker gedwongen om projecten te faseren of onderaannemers in te huren.
In Vlaanderen speelt bovendien het capaciteitstarief mee, een netvergoeding die hogere piekstromen duurder maakt. Voor warmtepompeigenaars wordt slim aansturen belangrijk, bijvoorbeeld met buffervaten of sturing via domotica. Zonder die maatregelen kunnen de maandlasten hoger uitvallen dan verwacht. Dat vraagt heldere communicatie richting klanten en verhuurders.
Kansen en risico’s voor mkb
Voor installateurs, groothandels en bouwbedrijven kan het verlaagde btw-tarief direct meer opdrachten opleveren. Mkb’ers die investeren in voorraad, training en planning profiteren het meest van de extra vraag. Goede ketenafspraken over levertijden van buitenunits en boorcapaciteit (bij geothermie) worden cruciaal. Ook servicecontracten voor onderhoud bieden terugkerende omzet.
Projectontwikkelaars en vastgoedeigenaren krijgen meer ruimte om all-electric te ontwerpen. Warmtepompen verhogen vaak het energielabel en kunnen huurderslasten verlagen als ze slim zijn ingeregeld. Banken kijken positiever naar duurzame renovaties door stabielere energiekosten. Tegelijk blijft de businesscase gevoelig voor stroomtarieven en netverzwaringen.
Voor winkels, horeca en kleine kantoren biedt hybride verwarming tijdelijk lucht. Een hybride warmtepomp combineert elektrisch met een bestaande ketel en spreidt investeringen. Let wel op toekomstige regels rond fossiele toestellen in gebouwen. Contractueel vastleggen van prestatie-eisen (bijvoorbeeld COP en geluidsnormen) helpt discussies achteraf te voorkomen.
Europese regels geven richting
De Europese btw-richtlijn staat lidstaten toe om lagere tarieven te hanteren voor groene technologie. België benut die ruimte nu nadrukkelijk voor warmtepompen. De maatregel past in Fit for 55 en de herziening van de Europese gebouwenrichtlijn, die inzet op minder fossiele verwarming. Daarmee wordt de druk groter om renovaties te versnellen.
Voor Nederlandse ondernemers is de vergelijking interessant. Nederland kent 0% btw op zonnepanelen en ISDE-subsidie voor warmtepompen via de RVO. Grensoverschrijdende leveranciers en installateurs kunnen kansen zien in de Belgische markt. Let dan op lokale certificering, geluidsregels en garantie-eisen per gewest.
Ook ETS 2, het nieuwe Europese CO2-prijssysteem voor gebouwen en wegverkeer, maakt fossiele verwarming geleidelijk duurder. Dat verbetert de relatieve positie van warmtepompen in de totale kosten over de levensduur. Bedrijven doen er goed aan scenario’s door te rekenen voor energieprijzen en CO2-kosten. Zo blijft een investeringsbesluit robuust bij prijsschommelingen.
Heldere uitvoering is nodig
De exacte reikwijdte van het verlaagde btw-tarief moet duidelijk zijn voor consumenten en bedrijven. Gaat het om levering én installatie, en welke typen warmtepompen vallen eronder? Ook situaties zoals mede-eigendom in appartementsgebouwen verdienen heldere regels. Onduidelijkheid kan leiden tot vertraging bij offertes en facturatie.
Transparante informatie van FOD Financiën en de gewesten helpt fouten en naheffingen voorkomen. Brancheorganisaties als Agoria en Techlink kunnen praktische richtlijnen bieden aan installateurs. Denk aan modeloffertes, checklists voor keurmerken en uitleg over geluidsnormen. Zo houden bedrijven risico’s beheersbaar.
Tot slot vraagt de combinatie van btw-korting en premies om goede planning. Stapeling van steun kan in sommige gevallen plafondbedragen raken of voorwaarden activeren. Leg dit vooraf vast met klanten en financierders, inclusief tijdslijnen en oplevermomenten. Dat geeft zekerheid in een markt die snel verandert.