De Belgische werkgeversfederatie VBO FEB ziet in de huidige onzekerheid juist grote kansen voor bedrijven. In Brussel roept de organisatie deze week ondernemers op om te investeren in digitalisering, energie en veerkracht. Die lijn sluit aan bij Europees beleid en Nederlandse regelingen, zoals subsidie digitalisering mkb Nederland. Doel is groei en strategische autonomie, ondanks geopolitieke spanningen en snelle technologische veranderingen.
Onzekerheid vraagt om investeringen
VBO FEB benadrukt dat schokken in handel, energie en geopolitiek niet verdwijnen, maar de nieuwe norm zijn. Bedrijven die nu investeren in processen, data en mensen, bouwen wendbaarheid op. Dat verkleint risico’s en vergroot marktkansen, ook over de grens.
Vooral het mkb moet keuzes maken die direct waarde opleveren. Denk aan betere forecasting, kortere levertijden en slimmer voorraadbeheer. Zulke stappen vragen beperkte middelen, maar leveren vaak snel cashflow en klantloyaliteit op.
Ook samenwerking in ketens wordt belangrijker. Langere contracten en gedeelde data met leveranciers verlagen leveringsrisico’s. Daarmee winnen bedrijven aan voorspelbaarheid, een kernwaarde in onzekere tijden.
Kansen in digitalisering en AI
Digitalisering en kunstmatige intelligentie helpen kosten te verlagen en omzet te verhogen. Denk aan automatisering van administratie, chatbots voor service en AI om vraag te voorspellen. Voor mkb’ers zijn er kant-en-klare tools die zonder grote IT-teams werken.
De Europese AI Act stelt regels voor inzet van AI, met eisen per risicoklasse. Bedrijven moeten documenteren hoe hun systemen werken en welke data ze gebruiken. Dit vraagt governance, maar levert ook vertrouwen bij klanten en partners op.
Let op privacy onder de AVG: verwerk zo min mogelijk persoonsgegevens en bescherm ze goed. Dat voorkomt boetes en reputatieschade. Start met een dataregister en duidelijke rollen voor verantwoordelijken.
Reshoring betekent dat bedrijven delen van hun productie of toelevering terughalen naar de EU om leveringsrisico’s en geopolitieke afhankelijkheden te verkleinen.
Steun voor mkb-investeringen
Ondernemers kunnen hun plannen versnellen met bestaande regelingen. In Nederland biedt RVO onder meer de MIT-regeling voor innovatie, de SLIM-regeling voor leren en ontwikkelen en SDE++ voor verduurzaming. Op het moment van schrijven zijn openstellingen per regeling jaarrond of periodiek; check actuele deadlines bij RVO.
Fiscale regelingen zoals EIA, MIA en Vamil verlagen de belastingdruk bij energiezuinige en circulaire investeringen. Deze aftrekken verbeteren de terugverdientijd van nieuwe machines en software. Voorwaarde is dat de investering op de lijsten van de Belastingdienst staat.
Europees zijn er via InvestEU en Horizon Europe leningen en subsidies voor innovatie en vergroening. De Europese Investeringsbank financiert daarnaast groeiplannen met gunstige voorwaarden. Mkb’ers kunnen via hun bank of regionale ontwikkelingsmaatschappij instappen.
Versnellen van energie en industrie
De energie-intensieve industrie krijgt te maken met hoge prijzen en nieuwe CO2-kosten. De EU voert de CO2-grensheffing CBAM in, die import met hoge uitstoot duurder maakt. Dit stimuleert investeringen in efficiëntere productie en schone technologie.
VBO FEB wijst op snellere vergunningen en stabiel beleid om investeringen los te trekken. Dat sluit aan bij de Europese Net-Zero Industry Act, die productie van schone technologie in de EU wil opschalen. Voor ondernemingen betekent dit: nu plannen klaarzetten en locaties en partners vastleggen.
Ook voor het mkb liggen er kansen in energiebesparing en lokale opwek. Energie-audits, warmtepompen en procesoptimalisatie leveren structurele besparingen op. Met SDE++ en regionale steun verlagen bedrijven de initiële kosten.
Regels vragen voorbereiding
Nieuwe Europese regels maken naleving belangrijker en complexer. De NIS2-richtlijn verhoogt de eisen voor cybersecurity bij essentiële en belangrijke bedrijven. Keteneisen zorgen ervoor dat ook toeleveranciers vaker aan de beurt zijn.
Een praktische aanpak begint met basismaatregelen: multi-factorauthenticatie, back-ups en incidentplannen. Voeg daar leveranciersbeoordelingen en contractclausules aan toe. Zo voldoet u aan normen en verkleint u bedrijfsrisico’s.
Maak compliance onderdeel van de groeiplannen, niet alleen van de juridische agenda. Dat voorkomt vertragingen bij deals en financiering. Bovendien maakt aantoonbare naleving bedrijven aantrekkelijker voor klanten in de EU.
Wat ondernemers nu doen
Bedrijven die tempo maken, starten met drie sporen: digitaliseer kernprocessen, verlaag energiegebruik en verstevig ketens. Begin klein met pilots die binnen een kwartaal resultaat tonen. Schaal daarna op met financiering uit RVO- of EU-programma’s.
Leg verantwoordelijkheden vast op directieniveau en betrek de OR of het personeel vroeg. Dat versnelt adoptie en verkleint weerstand. Investeer in vaardigheden via korte trainingen, ondersteund door de SLIM-regeling.
VBO FEB ziet dat organisaties die scherp kiezen meer grip krijgen op kosten, leveringen en regelgeving. Zo wordt onzekerheid een bron van concurrentievoordeel. Voor Nederlandse en Belgische mkb’ers is dit hét moment om plannen om te zetten in acties met meetbare impact.