In Zuid-Limburg staat Kundersteen opnieuw in de belangstelling. Kunrader Steengroeve in Voerendaal ziet meer vraag naar de lokale natuursteen, op het moment van schrijven vooral voor restauratie en verbouw. Architecten en aannemers kiezen de steen omdat die past bij monumenten en korte aanvoerlijnen mogelijk maakt. De hardere kalksteen ontstond ongeveer zeventig miljoen jaar geleden en bepaalt het aanzicht van vele Limburgse boerderijen en kerken.
Vraag naar Kundersteen groeit
Kundersteen is een harde kalksteen uit Zuid-Limburg, gevormd in het laat-Krijt en bekend van historische gevels in het Heuvelland. Bedrijven in restauratie en nieuwbouw melden een duidelijke herwaardering van deze lokale bouwsteen. De vraag komt vooral van eigenaren die hun pand willen herstellen in originele staat. Ook nieuwbouwprojecten met regionale uitstraling vragen vaker om Kundersteen.
Voor ondernemers speelt mee dat de steen lokaal beschikbaar is, wat transportkilometers en levertijden kan beperken. Dat is aantrekkelijk in een markt met stijgende logistieke kosten. De esthetiek telt ook: Kundersteen veroudert mooi en sluit aan bij bestaand metselwerk. Daarmee is het een logische keuze bij herbestemming van monumenten en dorpsgezichten.
De winning is kleinschalig en seizoensafhankelijk, waardoor planning belangrijk is. Aannemers leggen daarom eerder materialen vast en stemmen nauw af met de groeve. Dit verkleint het risico op vertraging tijdens restauraties. Voor mkb’ers biedt voorspelbaarheid grip op budget en oplevering.
Kundersteen: harde kalksteen uit Kunrade (Voerendaal), gevormd circa 70 miljoen jaar geleden, veel gebruikt in Zuid-Limburgse monumenten.
Regionale bouwketen profiteert
De vraag naar Kundersteen werkt door in de regionale keten van steenhouwers, restauratieaannemers en architecten. Bedrijven kunnen met korte ketens werken, wat kosten drukt en kwaliteit bewaakt. Dit levert werk op voor lokale vakmensen en versterkt regionale kennis. Het past bij de trend naar bouwen met herkomst en identiteit.
Voor ondernemers in horeca en toerisme is de steen een manier om panden herkenbaar en passend in het landschap te maken. Dat kan vergunningstrajecten voor gevelwijzigingen versoepelen, omdat het materiaal historisch klopt. Gemeenten waarderen vaak het behoud van straatbeeld en cultuurhistorie. Daardoor vinden plannen sneller steun in de lokale politiek.
Ook leveranciers van natuursteen profiteren van meer maatwerkopdrachten. Denk aan herstel van raam- en deuromlijstingen, speklagen en gevelplinten. Digitale inmeting en CNC-zaagtechniek versnellen precisiewerk zonder ambacht te verliezen. Zo blijft het werk betaalbaar voor mkb-opdrachtgevers.
Strenge regels voor winning
De winning van Kundersteen valt onder de Omgevingswet, die sinds 2024 vergunningen voor bodem, milieu en natuur bundelt. Voor ontgronding is een omgevingsvergunning nodig, inclusief natuurtoets en stikstofberekening. Limburg kent meerdere Natura 2000-gebieden, waardoor zorgvuldig plannen verplicht is. Dit beschermt natuur en landschap, maar verlengt soms procedures.
Bedrijven moeten bovendien voldoen aan de Arbowet, met aandacht voor stofreductie en machineveiligheid. Goede arbeidsbescherming is verplicht en voorkomt stilstand en claims. Voor kleine groeves is dit een kostenpost die in offertes verwerkt moet worden. Duidelijke afspraken met opdrachtgevers helpen om verrassingen te voorkomen.
Transparantie over herkomst en milieu-impact wordt belangrijker door Europese regels. Grote afnemers vallen onder de CSRD, een rapportageplicht voor duurzaamheid. Zij vragen daarom vaker milieu-informatie van hun toeleveranciers, ook mkb. Leveranciers van Kundersteen doen er goed aan die gegevens paraat te hebben.
Subsidies voor restauratieprojecten
Voor eigenaren van rijks- en gemeentelijke monumenten zijn er subsidies die restauratie met Kundersteen haalbaarder maken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beheert regelingen zoals de Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM). Het Nationaal Restauratiefonds verstrekt laagrentende leningen voor restauratie. Provincie Limburg en gemeenten bieden aanvullend maatwerk voor erfgoedprojecten.
Ondernemers in horeca, detailhandel en toerisme die een monument bezitten, kunnen hiermee gevelherstel cofinancieren. Een tijdige subsidiecheck verkort de doorlooptijd en verbetert de cashflow. Voor mkb is dat cruciaal om pieken in uitgaven op te vangen. Het loont om subsidie-eisen te koppelen aan de planning van de aannemer.
De Europese focus op duurzaam en circulair bouwen versterkt deze trend. Publieke opdrachtgevers passen vaker duurzaamheidscriteria toe bij inkoop. Natuurlijke, lokale materialen scoren dan beter in aanbestedingen. Dat vergroot de kans op opdrachten met Kundersteen in de mix.
Circulair bouwen met natuursteen
Natuursteen heeft vaak een lagere bewerkingsenergie dan baksteen of beton en is goed herbruikbaar. Elementen kunnen worden hersteld, uitgezaagd en opnieuw toegepast. Dat past bij circulair bouwen, waarbij materialen zo lang mogelijk in de keten blijven. Demontabele detailleringen maken toekomstig onderhoud eenvoudiger en goedkoper.
De revisie van de Europese Construction Products Regulation (CPR) stuurt op betere productdata en duurzaamheid. Leveranciers die prestaties vastleggen in milieuproductverklaringen hebben dan een voorsprong. Dit helpt opdrachtgevers om materiaalkeuzes te onderbouwen. Het is een kans voor mkb om zich te onderscheiden met transparantie.
Voor architecten biedt Kundersteen ontwerpvrijheid met historische continuïteit. Combinaties met hout en leem leveren een lage-impact schil op. Tegelijk vragen geveldetails extra aandacht voor vocht en vorst. Goede uitvoering en onderhoudsplannen voorkomen schade en kosten.
Kansen en knelpunten voor mkb
De grootste knelpunten zijn vergunningstermijnen, stikstofruimte en seizoensgebonden winning. Dat vraagt vroegtijdige planning en duidelijke contracten over levertijd en alternatieven. Opleiding van steenhouwers en restauratiespecialisten blijft ook een zorgpunt. Zonder vakmensen stokt de groei van opdrachten.
Mkb’ers kunnen versnellen met digitalisering, zoals 3D-scans en BIM-koppelingen voor restauratie. Via RVO zijn er regelingen voor innovatie en scholing die dit ondersteunen. Denk aan mkb-innovatiestimulering en sectorale scholingsfondsen. Dit verkleint faalkosten en maakt nauwkeurige offertes mogelijk.
Samengevat: Kundersteen biedt ondernemers concrete kansen in restauratie en regionaal bouwen. Met de juiste vergunningstrategie, subsidieplanning en productdata groeit de markt verantwoord. Zo profiteert de Limburgse bouwketen, terwijl landschap en erfgoed behouden blijven. Dat is goed voor economie, identiteit en leefomgeving in Nederland en de EU.