Vanaf 1 januari 2025 voert de Belastingdienst strengere controles uit op schijnzelfstandigheid binnen de bouwsector. Dit betekent dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers moeten voldoen aan specifieke criteria om te bepalen of er sprake is van een zelfstandige werkrelatie.
In dit artikel lees je welke regels er veranderen, wat de gevolgen zijn en hoe je je kunt voorbereiden op deze wijzigingen.
Wat zijn de nieuwe regels van zzp in de bouw 2025?
Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst actief handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit houdt in dat zij strenger controleren of zzp’ers daadwerkelijk als zelfstandigen werken en niet feitelijk in loondienst zijn zonder de daarbij behorende verplichtingen. Deze handhaving is met name relevant voor sectoren zoals de bouw, waar veel met zzp’ers wordt gewerkt.
Wat houden de nieuwe regels in?
De aangescherpte regels per 2025 richten zich op het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat de Belastingdienst actiever controleert of zzp’ers daadwerkelijk als zelfstandigen werken en niet feitelijk in loondienst zijn zonder de daarbij behorende verplichtingen. Dit is vooral van belang in sectoren zoals de bouw, waar veel met zzp’ers wordt gewerkt.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid doet zich voor wanneer een zzp’er werkt onder omstandigheden die meer lijken op een dienstverband dan op zelfstandig ondernemerschap. Kenmerken hiervan zijn:
- Persoonlijke arbeid: de zzp’er moet het werk zelf uitvoeren.
- Gezagsverhouding: de opdrachtgever bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd.
- Loon: de zzp’er ontvangt een vergoeding voor het werk.
Als aan deze drie criteria wordt voldaan, kan de Belastingdienst concluderen dat er sprake is van een dienstverband.
Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid?
Als de Belastingdienst schijnzelfstandigheid vaststelt, heeft dit consequenties voor zowel de opdrachtgever als de zzp’er:
- Opdrachtgever: kan aansprakelijk worden gesteld voor het afdragen van loonheffingen en sociale premies, mogelijk met terugwerkende kracht tot vijf jaar. Daarnaast kunnen er boetes worden opgelegd.
- Zzp’er: kan verplicht worden om alsnog werknemerspremies te betalen en verliest mogelijk fiscale voordelen die voor zelfstandigen gelden.
Hoe kun je schijnzelfstandigheid voorkomen?
Om schijnzelfstandigheid te voorkomen, zijn er enkele stappen die zowel opdrachtgevers als zzp’ers kunnen nemen:
- Gebruik maken van modelovereenkomsten: deze zijn door de Belastingdienst goedgekeurd en bieden duidelijkheid over de arbeidsrelatie.
- Vermijd een gezagsverhouding: zorg dat de zzp’er zelfstandig kan bepalen hoe hij of zij het werk uitvoert.
- Meerdere opdrachtgevers: werk als zzp’er voor meerdere opdrachtgevers om aan te tonen dat je zelfstandig bent.
- Eigen materialen en gereedschappen: gebruik als zzp’er je eigen materialen om onafhankelijkheid te benadrukken.
Wat zijn de specifieke aandachtspunten voor de bouwsector?
In de bouwsector is het gebruikelijk om met zzp’ers te werken, maar juist hier is de kans op schijnzelfstandigheid groot. Aandachtspunten zijn:
- Langdurige opdrachten bij één opdrachtgever: dit kan duiden op een verkapt dienstverband.
- Werken onder direct toezicht: als de opdrachtgever directief is in hoe het werk moet worden uitgevoerd, kan dit wijzen op een gezagsverhouding.
- Gebruik van materieel van de opdrachtgever: als de zzp’er voornamelijk werkt met materialen en gereedschappen van de opdrachtgever, kan dit een indicatie zijn van schijnzelfstandigheid.
Veelgestelde vragen
Moet ik als zzp’er in de bouwsector nu een arbeidsovereenkomst aangaan?
Niet per se. Zolang je kunt aantonen dat je daadwerkelijk zelfstandig werkt en er geen sprake is van een dienstverband, kun je als zzp’er blijven werken.
Wat gebeurt er als ik als opdrachtgever toch schijnzelfstandigheid veroorzaak?
Je loopt het risico op naheffingen voor loonheffingen en sociale premies, mogelijk met terugwerkende kracht tot vijf jaar. Daarnaast kunnen er boetes worden opgelegd.
Hoe weet ik of mijn werkrelatie als schijnzelfstandigheid wordt gezien?
Dit hangt af van de feitelijke omstandigheden. Gebruik de criteria van persoonlijke arbeid, gezagsverhouding en loon om dit te beoordelen.