De digitale euro roept veel discussie op in Europa. De digitale euro wordt ontwikkeld door de Europese Centrale Bank (ECB). Het heeft de naam Central Bank Digital Currency (CBDC) gekregen. Hiermee willen zij meegaan met de digitale evolutie in het financiële systeem. De munt belooft veel voordelen maar er zijn ook serieuze zorgen over de impact van zo’n munt. We nemen een kritische kijk op wat de digitale euro inhoudt en wat we kunnen verwachten.
Wat is de digitale euro precies?
De digitale euro is een digitale versie van contant geld, die in de toekomst zal worden uitgegeven door de ECB. Het is bedoeld om naast contant geld en commerciële bankrekeningen te bestaan. Niet om deze te vervangen. Het doel is om consumenten een veilige, stabiele en door de overheid gegarandeerde vorm van digitaal geld te bieden. Vooral in een tijd waarin cryptovaluta en stablecoins aan populariteit winnen.
De digitale euro is echter geen cryptocurrency. Want deze opereren decentraal en onafhankelijk van een centrale autoriteit. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Bitcoin wordt de digitale euro volledig beheerd door de ECB. Dit brengt vovoordelen, maarok zorgen met zich mee.
De voordelen van de digitale euro
In de huidige wereld kunnen commerciële banken failliet gaan. Stablecoins zijn op hun beurt afhankelijk van private instellingen. Zo biedt de digitale euro een veilige keuze. Het is direct gegarandeerd door de ECB. Dat betekent dat het minder gevoelig is voor economische crises of marktschommelingen.
De CBDC kan mensen bereiken die nu geen toegang hebben tot het reguliere banksysteem. In theorie kunnen mensen zonder bankrekening toch digitaal betalen. Bijvoorbeeld via eenvoudige apps of prepaidkaarten.
Digitale betalingen worden steeds belangrijker in onze economie. De digitale euro kan een snellere en goedkopere manier bieden om betalingen te verrichten. Niet alleen binnen maar ook buiten Europa. Zo kan het helpen om transactiekosten te verlagen en te concurreren met alternatieve systemen.
Private digitale munten zoals de Libra (nu Diem) van Meta zijn in opkomst. Daarnaast hebben we nog steeds te maken met de dominantie van Amerikaanse betalingssystemen. Met de digitale euro kan Europa haar monetaire soevereiniteit versterken. Het biedt een Europees alternatief voor technologie die nu vaak gedomineerd wordt door buitenlandse spelers.

De gevaren van de digitale euro
De voordelen klinken indrukwekkend. Helaas zijn er ook serieuze risico’s verbonden aan de invoering van een digitale euro. Sommige mensen zeggen zelf dat de Digitale euro gevaarlijk is. Veel van deze zorgen draaien om privacy en controle. Dit zijn twee thema’s die in het huidige digitale tijdperk steeds belangrijker worden.
Een van de grootste zorgen is dat de digitale euro het einde van financiële privacy kan betekenen. Transacties met contant geld zijn anoniem. Dat is bij een digitaal systeem niet het geval. De ECB stelt dat er mechanismen zullen zijn om privacy te beschermen. Toch lijkt volledige anonimiteit uitgesloten. Veel critici vrezen dat overheden of banken te veel inzicht krijgen in onze financiële transacties. Dat kan leiden tot ongewenste surveillance of zelfs censuur van bepaalde uitgaven.
Met een digitale euro krijgt de ECB directe toegang tot het betalingsverkeer van burgers en bedrijven. Dit kan leiden tot een ongekende centralisatie van macht. Nu vormen traditionele banken nog een soort buffer tussen de consument en de centrale bank. Met de komst van een digitale euro wordt die rol mogelijk uitgehold. Dit brengt risico’s met zich mee voor de stabiliteit van het financiële systeem.
Een digitale euro kan in theorie programmeerbaar worden gemaakt. Dit betekent dat de ECB bepaalde beperkingen kan instellen. Zoals een vervaldatum op geld of regels over waar het aan uitgegeven mag worden. Dit klinkt misschien ver weg. Met de invoering van een digitale euro wordt dit een reële mogelijkheid. Negatieve rente kan bijvoorbeeld dwingend worden opgelegd, dat is met contant geld niet mogelijk.
Een ander punt is nog het risico voor commerciële banken. Als consumenten massaal hun geld naar digitale euro’s verplaatsen, dan kan dit leiden tot liquiditeitsproblemen bij die banken. Hierdoor kan de kredietverlening aan bedrijven en particulieren in gevaar komen. Dit kan heel schadelijk zijn voor de economie.
Wat kunnen we verwachten?
De ECB is momenteel nog bezig met de ontwikkeling van de digitale euro. Deze wordt op zijn vroegst binnen enkele jaren ingevoerd. Het lijkt onwaarschijnlijk dat contant geld volledig zal verdwijnen, maar de rol ervan zal zeker afnemen. Veel hangt af van hoe de ECB de balans vindt tussen innovatie en bescherming van fundamentele rechten.
Burgers en bedrijven moeten goed geïnformeerd blijven over de gevolgen van een digitale euro. Er is veel potentie om betalingen efficiënter te maken of de Europese financiële onafhankelijkheid te versterken. Tegelijkertijd mogen we de risico’s niet negeren. We moeten kritische vragen stellen over privacy, controle en macht. Dit moet gebeuren voordat de digitale euro wordt ingevoerd.
De toekomst van de digitale euro kan veelbelovend zijn, maar er moet ook zeker heel kritisch naar worden gekeken. Het is essentieel dat deze technologie in dienst staat van de samenleving. En niet andersom!