De Belgische Defensie bereidt nieuwe maatregelen voor om militaire basissen te beveiligen tegen drones. Het gaat om rijdende jammers, sensornetwerken en eigen interceptor- of aanvalsdrones. De inzet is onmiddellijke bescherming op en rond bases in België, in lijn met NAVO-afspraken. De stap volgt nu goedkope drones vaker worden misbruikt en bedrijven in de EU investeren in counter-drone innovatie en subsidies benutten.
Dreiging door goedkope drones
Conflicten tonen dat goedkope, commerciële drones militaire doelen kunnen verstoren. Ze verkennen, droppen ladingen of leiden af. Belgische basissen krijgen daarom extra aandacht voor lucht- en perimeterbeveiliging. De prioriteit ligt bij snelle detectie en directe neutralisatie, zonder risico voor omwonenden.
De Defensie onderzoekt een gelaagde aanpak. Een gelaagde aanpak betekent dat meerdere middelen samenwerken, van radar tot interceptordrones. Zo kan een basis zowel lage, trage drones als snellere toestellen afvangen. Dit sluit aan op NAVO-richtlijnen voor counter‑UAS.
Ook de Europese context speelt mee. Lidstaten werken aan gezamenlijke inkoop en standaardisatie. Dat moet interoperabiliteit vergroten en kosten drukken. Voor ondernemers opent dit een grotere, grensoverschrijdende markt.
Mobiele jammers met restricties
Mobiele jammers kunnen radiosignalen van een drone of zijn GPS storen. Daarmee wordt besturing verstoord en kan het toestel veilig landen of wegvliegen. Defensie kan zulke middelen op voertuigen plaatsen die rondrijden langs gevoelige zones. Zo ontstaat een flexibel schild rond start- en landingsbanen of depots.
Gebruik van jammers kent strenge regels. In België ziet toezichthouder BIPT toe op het radiospectrum. Burgers en bedrijven mogen geen jammers inzetten. Alleen overheid en Defensie krijgen hiervoor een vergunning en moeten storingsrisico’s beperken.
Jammers werken het best gecombineerd met detectie. Zonder goede richting- en afstandsinformatie is gerichte verstoring lastig. Daarom integreren veel systemen sensoren die frequenties, locatie en type drone herkennen. Dat verkleint het risico op onnodige storing van andere communicatie.
Jammers zijn in de EU verboden voor burgers; alleen overheid en Defensie mogen ze gebruiken met vergunning.
Eigen interceptor- of aanvalsdrones
Een tweede optie is het inzetten van interceptor- of aanvalsdrones. Interceptordrones jagen op indringers en brengen netten of andere niet-dodelijke middelen aan. In uitzonderlijke situaties kan een aanvalsdroon een dreiging uitschakelen met een gerichte, gecontroleerde impact. Dit verhoogt de kans op een snelle, lokale oplossing.
De inzet van dergelijke middelen vraagt heldere regels van engagement. Commandanten moeten bepalen wanneer geweld is toegestaan en welk effect acceptabel is. Veiligheid voor omwonenden en personeel weegt hierbij zwaar. Oefening en certificering zijn nodig voordat systemen operationeel worden.
Daarnaast spelen export- en inkoopregels. In de EU vallen sommige componenten onder de dual‑use verordening. Bedrijven moeten vergunningen en eindgebruikerstoetsen regelen. Dit geldt vooral voor sensoren, radioapparatuur en navigatiemodules.
Slim detectienetwerk rond terreinen
Detectie vormt de basis. Radar voor lage hoogte, radiofrequentie‑scanners en akoestische en optische sensoren vullen elkaar aan. Sensorfusie betekent dat data worden gecombineerd tot één beeld. Zo kan beveiliging sneller reageren en de juiste tegenmaatregel kiezen.
Camera’s en microfoons brengen privacyvragen mee. De AVG eist een duidelijke grondslag, dataminimalisatie en korte bewaartermijnen. Organisaties moeten een DPIA uitvoeren, een privacyrisico-analyse. Toegang tot beelden moet strikt worden gelogd en beperkt.
Europese drone-regels bepalen ook het speelveld. EASA‑categorieën en U‑space‑zones helpen legaal verkeer te ordenen. Dit maakt het eenvoudiger om verdachte vluchten te selecteren. Samenwerking met luchtverkeersleiding en lokale politie blijft daarbij noodzakelijk.
Kansen en eisen voor mkb
De vraag naar counter‑drone oplossingen groeit. Belgische en Nederlandse mkb’ers kunnen leveren in detectie, AI‑software, sensoren en integratie. Aanbestedingen lopen via Belgische e-Notification en het EU-platform TED. Investeren in interoperabiliteit en documentatie vergroot de kans op gunning.
Er zijn Europese subsidies voor defensie-innovatie. Het European Defence Fund heeft op het moment van schrijven circa 8 miljard euro beschikbaar in 2021‑2027. Projecten rond counter‑UAS en sensorfusie komen regelmatig terug. Ook NAVO’s DIANA-accelerator biedt testfaciliteiten en netwerk.
Let op compliance-eisen. Leveranciers moeten voldoen aan de Radio Equipment Directive en CE‑markering. Cybersecurity-eisen worden strenger met NIS2, die toeleveranciers van vitale sectoren raakt. Een software‑bill‑of‑materials en patchbeleid worden de norm.
Gevolgen voor Nederland en EU
De Belgische plannen hebben invloed over de grens. Nederlandse bases en havens delen vergelijkbare risico’s en routes van drones. Afstemming tussen Defensie, Rijksinspectie Digitale Infrastructuur en ILT is nodig om luchtruim en spectrum veilig te houden. Benelux‑samenwerking kan inkoop en training versnellen.
Voor bedrijven ontstaat een grotere thuismarkt. Oplossingen die in België worden gevalideerd, kunnen doorstromen naar NAVO‑partners. Dat vraagt gestandaardiseerde interfaces en open architecturen. Service‑ en onderhoudscontracten bieden langdurige omzet.
De kern blijft: laagdrempelige drones vragen om een gelaagde verdediging. Belgium zet in op detectie, verstoring en gerichte interceptie. Europa ondersteunt met gezamenlijke inkoop en innovatieprogramma’s. Dat maakt het onderwerp strategisch voor ondernemers, investeerders en beleidsmakers in de regio.